روز جهانی سلامت روان، دهم اکتبر، یادآور اهمیت گفتوگو درباره سلامت روان است، چرا که دهم اکتبر فقط یک تاریخ نیست؛ بلکه فرصتی جهانی است برای اتحاد در جهت آگاهیبخشی درباره سلامت روان و بهزیستی. همانطور که جولی میلارد، عضو هیئت مدیره فدراسیون جهانی سلامت روان، بیان میکند، این روز زمانی است برای «گفتوگو کردن و کاهش انگ و تبعیض نسبت به افرادی که با چالشهای سلامت روان زندگی میکنند». اما انگ در حوزه سلامت دقیقا یعنی چه؟
انگ سلامت روان به تصورات قالبی، منفی، قضاوتگرانه و تبعیضآمیزی گفته میشود که نسبت به چالشهای سلامت روان و افرادی که با این چالشها زندگی میکنند وجود دارد. این انگ میتواند به شکلهای گوناگونی بروز کند. در جهانی که در آن طبق دادههای جدید منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت، بیش از یک میلیارد نفر با اختلالات سلامت روان زندگی میکنند و بیماریهایی مانند اضطراب و افسردگی، هزینههای انسانی و اقتصادی هنگفتی را به بار میآورند، همچنان انگهای مختلفی درباره مسائل سلامت روان وجود دارد.
انگ اجتماعی به نگرشها و باورهای رایج در جامعه اشاره دارد که مشکلات سلامت روان را نشانهای از ضعف یا شکست شخصی میدانند. این طرز فکر گاهی باعث میشود افرادی که با مشکلات سلامت روان زندگی میکنند از فعالیتهای اجتماعی طرد یا کنار گذاشته شوند.
خودانگزنی زمانی رخ میدهد که فرد، تصورات منفی جامعه درباره سلامت روان را درونی میکند و نسبت به خودش نیز نگرشهایی مشابه پیدا میکند. این امر میتواند منجر به احساس شرم، عزتنفس پایین و بیمیلی برای جستوجوی کمک شود.
انگ ساختاری شامل سیاستها، رویهها و نظامهای نهادی است که تبعیض علیه افراد دارای مشکلات سلامت روان را تداوم میبخشد. برای مثال، موانع دسترسی به خدمات درمانی یا تبعیض در محیط کار از نمونههای انگ ساختاری هستند. امسال فدراسیون جهانی سلامت روان نیز تمرکز خود را بر موضوع حیاتیتر «دسترسی به خدمات» معطوف کرده است: «دسترسی به خدمات و سلامت روان در بحرانها و شرایط اضطراری».
انگ سلامت روان چه تأثیری بر رفاه فرد دارد؟
چگونه میتوان انگ را کاهش داد؟
تغییر نگرش عمومی درباره سلامت روان زمانبر است، اما هرکسی میتواند گامهایی برای کاهش انگ بردارد.
آموزش و آگاهیرسانی
با اجرای کمپینها، کارگاهها و رویدادهای آموزشی، میتوان اطلاعات درست درباره سلامت روان را ترویج داد تا افسانهها و باورهای غلط از بین برود.
گفتوگوی باز
در خانواده، مدرسه، محل کار و جامعه میتوان درباره سلامت روان گفتوگو کرد تا درک و همدلی افزایش یابد.
زبان اهمیت دارد
واژگانی که در مورد سلامت روان به کار میبریم میتوانند تصورات منفی را تقویت کنند یا از بین ببرند. استفاده از زبانی محترمانه و انسانمحور ابزاری مؤثر برای کاهش انگ است.
بهاشتراکگذاری تجربه شخصی
بازگو کردن تجربههای زیسته از زندگی با مشکلات سلامت روان میتوانند تابآوری را نشان دهد و به دیگران امید دهد که بهبودی ممکن است.
حمایت از تغییرات سیاستی
باید از تغییرات قانونی و سیاسیای که از حقوق افراد دارای مشکلات سلامت روان محافظت میکنند و دسترسی به مراقبت باکیفیت را افزایش میدهند به هر روش ممکن حمایت کرد.
ایجاد محیطهای حمایتی
میتوان در محیطهای کاری، آموزشی و اجتماعی فضایی فراهم کرد که افراد بتوانند بدون ترس از قضاوت یا تبعیض به دنبال کمک باشند.
حمایت همتایان
تشکیل گروهها و شبکههای حمایتی برای افرادی که تجربههای مشابهی دارند، گفتوگو و پشتیبانی متقابل را ممکن میکند.
ترویج شمول و پذیرش
با گفتار و کردار خود، میتوان پذیرش و احترام به افراد دارای مشکلات سلامت روان را تقویت کرد. همه انسانها ارزشمندند و سزاوار احترام و کرامتاند.
به مناسبت روز سلامت میتوان به یاد آورد که دست در دست هم میتوانیم جامعهای حمایتگر، فهمیده و عاری از انگ برای افرادی که با مشکلات سلامت روان زندگی میکنند بسازیم. چرا که بیماریهای سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی در همه کشورها و جوامع بسیار شایع هستند و افراد را در هر سن و سطح درآمدی تحت تأثیر قرار میدهند.